ആപ്പിള് കമ്പ്യൂട്ടറിന്റെയും പിക്സാര് ആനിമേഷന് സ്റ്റുഡിയോവിന്റെയും സ്ഥാപകന് സ്റ്റീവ് ജോബ്സ് വര്ഷങ്ങള്ക്ക് മുമ്പ് സ്റ്റാന്ഫോര്ഡ് സര്വ്വകലാശാലയിലെ ആദ്യവര്ഷവിദ്യാര്ത്ഥികളോട് നടത്തിയ പ്രസംഗത്തിന്റെ മലയാളപരിഭാഷ ഇവിടെ. തോല്വികള് ഏറ്റുവാങ്ങുന്നവനെ പുച്ഛത്തോടെ കാണുന്ന നമ്മുടെ സമൂഹത്തിന് മുന്നില് ഒരു വലിയ ഉത്തരം ആയി സ്റ്റീവ് ജോബ്സിന്റെ ഹൃദയസ്പര്ശിയായ ഈ വാക്കുകള് നില്ക്കുന്നു.
''ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഗംഭീരമായ ഒരു സര്വ്വകലാശാലയിലെ വിദ്യാര്ത്ഥികളോട് സംസാരിക്കാന് സന്ദര്ഭമൊരുക്കിയതിലൂടെ നിങ്ങളെന്നെ ആദരിച്ചിരിക്കുന്നു. സത്യത്തില് ഒരു കോളേജില് നിന്നും ബിരുദമെടുത്തവനല്ല ഞാന്.നിങ്ങളോട് എന്റെ ജീവിതത്തിലെ മൂന്നു കഥകള് പറയാം. അതില് എന്നിലെ ഞാന് ഉണ്ട്, എന്നെ ഞാനാക്കിയ ഞാന് ഉണ്ട്. അത് പറയാം.
ഞാന് പഠിച്ച റീഡ് കോളേജിലെ വിദ്യാഭ്യാസം ഉപേക്ഷിക്കുന്നതില് നിന്ന് കഥ തുടങ്ങുന്നു. എന്തിന് ഉപേക്ഷിച്ചു എന്ന ചോദ്യത്തിന് ഞാന് ജനിക്കും മുമ്പുള്ള കാലമാണ് മറുപടി തരിക. ബിരുദവിദ്യാര്ത്ഥിനിയായിരിക്കവെയാണ് അവിവാഹിതയായ എന്റെ അമ്മ ഗര്ഭിണിയായത്. ആരെങ്കിലും എന്നെ ദത്തെടുക്കുമോ എന്ന് അമ്മ അന്വേഷിച്ചു. കോളേജ് ബിരുദധാരിയായ ആരെങ്കിലും തന്നെ വേണം എന്നായിരുന്നു അമ്മയുടെ ആഗ്രഹവും നിര്ബന്ധവും. അന്വേഷണം സഫലമായി. ഞാന് ജനിക്കും മുന്നേ എന്നെ ദത്തെടുക്കാന് ഒരു വക്കീലും ഭാര്യയും തയ്യാറായി. എന്നാല് ഞാന് പിറന്നപ്പോള് വേണ്ടത് പെണ്കുട്ടിയാണന്ന് പറഞ്ഞ് അവര് പിന്മാറി. വെയ്റ്റിങ്ങ് ലിസ്റ്റില് അടുത്ത സ്ഥാനത്തുള്ള ഇപ്പോഴത്തെ എന്റെ മാതാപിതാക്കള് എന്നെ സ്വീകരിച്ചു. എന്നെ ദത്തെടുത്ത ഭര്ത്താവ് സ്കൂള് വിദ്യാഭ്യാസം പോലും തികച്ചിട്ടില്ലെന്നും ഭാര്യ ബിരുദമെടുത്തിട്ടില്ലെന്നും പിന്നീടാണ് അമ്മ അറിഞ്ഞത്. എന്നെ കോളേജിലയയ്ക്കുമെന്ന് ഉറപ്പ് കിട്ടിയ ശേഷമാണ് അമ്മ എന്നെ കൈമാറിയത്.
ഇങ്ങനെ ഞാന് തുടങ്ങുന്നു. പതിനേഴ് വര്ഷം കഴിഞ്ഞ് ഞാന് കോളേജില് പോവുക തന്നെ ചെയ്തു. സ്റ്റാന്ഫോര്ഡ് പോലെ ചെലവേറിയതായിരുന്നു റീഡ് കോളേജും. പാവങ്ങളായ മാതാപിതാക്കള് സ്വന്തം വരുമാനം മുഴുവനും എന്റെ പഠിപ്പിന് ചെലവിടുകയായിരുന്നു. ആറ് മാസത്തിനകം എനിക്ക് കഥയില്ലായ്മ ബോധ്യമായി. ജീവിതം കൊണ്ട് എന്ത് ചെയ്യണമെന്ന് എനിക്കറിയില്ല. കോളേജ് വിദ്യാഭ്യാസം ഒരു വഴി തരുമെന്ന് എനിക്ക് തോന്നിയില്ല. അവരുടെ സമ്പാദ്യം മുഴുവന് ഇങ്ങനെ ഇല്ലാതാക്കുന്നതിലും ഭേദം പഠിപ്പ് ഉപേക്ഷിക്കുകയാണെന്ന് എനിക്ക് തോന്നി. തിരിഞ്ഞു നോക്കുമ്പോള് ഞാന് എടുത്ത ഏറ്റവും നല്ല തീരുമാനങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു അതെന്ന് മനസ്സിലായി.
ഉറങ്ങാന് മുറിയില്ലാത്തതിനാല് കൂട്ടുകാരുടെ റൂമിലെ തറയില് രാത്രിയെ ഉറക്കി. കൊക്കോകോളയുടെ കാലിക്കുപ്പികള് ശേഖരിച്ച് തിരിച്ചേല്പ്പിച്ചാല് കിട്ടുന്ന അഞ്ച് സെന്റ് കൊണ്ട് ആഹാരം കഴിച്ചു. ഞായറാഴ്ച രാത്രികളില് ഹരേ കൃഷ്ണ അമ്പലത്തില് നിന്ന് സൗജന്യമായി ലഭിക്കുന്ന അന്നദാനത്തിനായി (രുചിപ്രദമായ) ഏഴു നാഴിക നടന്നുപോയി. ആ അലച്ചിലുകള് എനിക്കിഷ്ടമായിരുന്നു. യാത്രകള്ക്കിടയില് മനസ്സിലുയരുന്ന ജിജ്ഞാസകളില് നിന്നും ഉള്തിളക്കത്തില് നിന്നും ലഭിച്ച കാര്യങ്ങള് പിന്നീട് എനിക്ക് ഏറെ കൂട്ട് നിന്നു. ഒരുദാഹരണം, അക്കാലത്ത് റീഡ് കോളേജില് അക്ഷരമെഴുത്ത് (കാലിഗ്രാഫി) പരിശീലിപ്പിക്കുന്ന ഒരു വിഭാഗം ഉണ്ട്. രാജ്യത്തെത്തന്നെ ഏറ്റവും മികച്ച കാലിഗ്രാഫി ഇന്സ്റ്റ്യൂട്ടുകളിലൊന്നായിരുന്നൂ അത്. എനിക്ക് കോളേജിലെ സാധാരണക്ലാസ്സുകളില് കയറാന് സാധിക്കാത്തത് കൊണ്ട് ആര്ക്കും പോകാവുന്ന കാലിഗ്രഫിക്ലാസ്സില് ചേര്ന്നു. വ്യത്യസ്തമായ അക്ഷരങ്ങളുടെ കോമ്പിനേഷനുകളില് സംഭവിക്കുന്ന മാറ്റങ്ങള്, അതിലെ മനോഹാരിതകള് ഒക്കെ എനിക്ക് അറിയാന് കഴിഞ്ഞു. അവിടെ നിന്ന് അറിഞ്ഞ കാര്യങ്ങള് എനിക്ക് ഏറെ രസകരവും പുതുമയാര്ന്നതുമായിരുന്നു. കാലിഗ്രാഫി കൊണ്ട് എന്തെങ്കിലും പ്രയോജനമുണ്ടാവുമെന്ന് അന്നെനിക്ക് തോന്നിയിരുന്നില്ല. പക്ഷേ പത്ത് വര്ഷത്തിന് ശേഷം ഞങ്ങള് മക്കിന്ടോഷ് കംപ്യൂട്ടര് രൂപകല്പന ചെയ്യുമ്പോള് ആ പഠിച്ചതൊക്കെ എനിക്ക് പ്രയോജനമായി. മക്കിന്ടോഷില് ഉപയോഗിച്ച ഭംഗിയുള്ള അക്ഷരങ്ങള്ക്കും ചിത്രങ്ങള്ക്കും കാരണം ആ ക്ലാസ്സുകളായിരുന്നു. മനോഹരമായി ടൈപ്പോഗ്രാഫി ഉപയോഗിച്ച ആദ്യകമ്പ്യൂട്ടര് ആയിരുന്നു ആപ്പിള്. ഞാന് കോളേജ്വിദ്യാഭ്യാസം ഉപേക്ഷിച്ചില്ലായിരുന്നെങ്കില് കാലിഗ്രാഫി എനിക്ക് കിട്ടുമായിരുന്നില്ല.
ഭാവിയെ നോക്കി ജീവിതത്തിന്റെ ജയപരാജയങ്ങള് നിര്വചിക്കാനാവില്ല എന്ന് ഞാന് വിശ്വസിക്കുന്നു. ഏറെക്കാലത്തിന് ശേഷം തിരിഞ്ഞ് നോക്കുമ്പോഴാണ് നമ്മില് തിരിച്ചറിവുകളുണ്ടാവുന്നത്.
ഇനി രണ്ടാമത്തെ കഥ(?) പറയാം. അത് കഥ പ്രണയത്തിന്റേയും നഷ്ടപ്പെടലിന്റേയുമാണ്. ഞാന് ഭാഗ്യവാനായിരുന്നു. ഇഷ്ടമുള്ളത് ചെയ്യാന് ചെറുപ്പത്തിലേ അവസരം കിട്ടി. ഇരുപത് വയസ്സായിരിക്കുമ്പോഴാണ്, ഞാനും വോസും കൂടി എന്റെ മാതാപിതാക്കളുടെ ഗാരേജില് ആപ്പിള് തുടങ്ങുന്നത്. ഞങ്ങളുടെ കഠിനപരിശ്രമം പത്ത് വര്ഷത്തിനുള്ളില് ആപ്പിളിനെ 20 ലക്ഷം ഡോളറിന്റെ ആസ്തിയുള്ള, 4000 ജോലിക്കാരുള്ള ഒരു വമ്പന്കമ്പനിയാക്കി. എനിക്ക് 29 വയസ്സുള്ളപ്പോഴാണ് ഞങ്ങളുടെ വമ്പന് കണ്ടെത്തലായ മക്കിന്ടോഷ് പുറത്ത് വന്നത്. ആ നേരം എന്നെ ജോലിയില് നിന്ന് പിരിച്ച് വിട്ടു.
നിങ്ങള് സ്ഥാപിച്ച നിങ്ങളുടെ കമ്പനിയില് നിന്ന് നിങ്ങളെ എങ്ങനെയാണ് പിരിച്ചുവിടുക?
ആപ്പിള് വളര്ന്നപ്പോള് എനിക്കൊപ്പം പ്രവൃത്തിക്കാനായി കാര്യക്ഷമനായ ഒരാളെ കൂടി ഞങ്ങള് നിയമിച്ചു. ആദ്യത്തെ വര്ഷം പ്രശ്നമൊന്നുമുണ്ടായില്ല. പിന്നീട് ഞങ്ങള് തമ്മില് അഭിപ്രായവ്യത്യാസങ്ങളുണ്ടാവുന്നു. തെറ്റിപ്പിരിയുന്നു. കമ്പനിയിലെ ഡയറക്ടര്മാര് അയാളുടെ പക്ഷം ചേര്ന്ന് എന്നെ പിരിച്ചു വിടുന്നു.
അങ്ങനെ മുപ്പതാം വയസ്സില് ഉണ്ടായിരുന്നതെല്ലാം എനിക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ടു. ഞാന് ആകെ തകര്ന്നുപോയി. എല്ലാത്തില് നിന്നും ഒളിച്ചോടാന് ഞാന് അതിതീവ്രമായി ആഗ്രഹിച്ചു.മുന്തലമുറയിലെ വ്യവസായ സംരംഭകര്ക്കാകെ ഞാന് അപമാനമുണ്ടാക്കിയെന്ന് അപകര്ഷത തോന്നി. മല്സരത്തില് നിന്ന് തിരിഞ്ഞോടിയതായി എനിക്ക് തോന്നി. കുറച്ച് കാലത്തേക്ക് എന്ത് ചെയ്യണമെന്ന് എനിക്ക് യാതൊരു പിടിയുമില്ലായിരുന്നു.
പിന്നെപ്പിന്നെ ഇഷ്ടകാര്യങ്ങളിലേക്ക് ഞാന് തിരിച്ചുവന്നു. വീണ്ടും ഒരങ്കത്തിന് ഞാന് എന്നെ മുറുക്കിക്കെട്ടി.
ആപ്പിളില് നിന്നുള്ള പുറത്താകല് ജീവിതത്തില് സംഭവിച്ച ഏറ്റവും നല്ല കാര്യമാണെന്ന് ഞാന് പിന്നീട് മനസ്സിലാക്കി. ഒരു വിജയിയുടെ അഹങ്കാരത്തിന്റെ സ്ഥാനത്ത് തുടക്കക്കാരന്റെ വിനയം കൈ വന്നത് പുതിയ വഴികളിലേക്ക് എന്നെ കൊണ്ട് പോയി.
പിന്നെയുള്ള അഞ്ച് വര്ഷത്തിനുള്ളില് ഞാന് നെക്സ്റ്റv(Next) എന്ന ഒരു കമ്പനിയും പിക്സര് (Pixar) എന്ന മറ്റൊരു കമ്പനിയും തുടങ്ങി. ആ കാലത്ത് ലൗറിനേയില് അനുരക്തനായി. അവളെന്റെ ജീവിതസഖിയായി.
ലോകത്തിലെ ഇദംപ്രഥമമായ കമ്പ്യൂട്ടര് ആനിമേറ്റഡ് ഫിലിം 'ടോയ് സ്റ്റോറി' പിക്സര് നിര്മ്മിച്ചു. ഇപ്പോള് ഏറ്റവും വിജയകരമായി പ്രവര്ത്തിക്കുന്ന ആനിമേഷന് സ്റ്റുഡിയോ ആണത്.സംഭവങ്ങള് മാറിമറിയുന്നു. 'നെക്സ്റ്റ്' ആപ്പിള് വാങ്ങുന്നു. ഞാന് ആപ്പിളില് തന്നെ തിരിച്ചെത്തുന്നു. നെക്സ്റ്റില് വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത സാങ്കേതികതയാണ് ആപ്പിളിന്റെ ഇന്നുള്ള ഉയിര്ത്തെഴുന്നേല്പ്പിന് കാരണം. ഞാനും ലൗറിനേയും ഇപ്പോള് സന്തുഷ്ടമായ കുടുംബജീവിതം നയിക്കുന്നു.
ആപ്പിള് എന്നെ പുറത്താക്കിയില്ലായിരുന്നെങ്കില് ഇതൊന്നും സംഭവിക്കുമായിരുന്നില്ല എന്നെനിക്കുറപ്പുണ്ട്. ജീവിതം ചിലപ്പോള് നമ്മുടെ തലയ്ക്കടിക്കുന്നു. ഒരിക്കലും വിശ്വാസം നഷ്ടപ്പെടരുത്. ഞാന് മുന്നോട്ടു പോയത് എനിക്കിഷ്ടമായ കാര്യങ്ങള് ചെയ്യാന് അവസരം ലഭിച്ചതു കൊണ്ടാണ്. ഒരാള്ക്ക് എന്ത് ചെയ്യുന്നതിലാണ് താല്പ്പര്യം എന്ന് കണ്ടെത്തുന്നതും അതു ചെയ്യാന് ശ്രമിക്കുന്നതുമാണ് പ്രധാനം.
നാം ചെയ്യുന്ന പ്രവൃത്തിയെ നമ്മുടെ കാമുകിയെപ്പോലെ തീവ്രമായിത്തന്നെ സ്നേഹിക്കണം. നിങ്ങള് ഇഷ്ടപ്പെടുന്നതെന്താണെന്ന് കണ്ടെത്തും വരെ ശ്രമിക്കുക. അന്വേഷിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുക. കണ്ടെത്തും വരെ അടങ്ങിയിരിക്കരുത്.
എന്റെ മൂന്നാമത്തെ കഥ മരണത്തെക്കുറിച്ചാണ്.
എനിക്ക് പതിനേഴ് വയസ്സുള്ളപ്പോള് ഞാന് ഒരുദ്ധരണി വായിക്കുകയുണ്ടായി. അത് ഏതാണ്ട് ഇതു പോലെയായിരുന്നു. 'ഓരോ ദിവസവും നിങ്ങളുടെ അവസാനത്തെ ദിനമാണെന്ന് കരുതി ജീവിക്കുക.
ഒരു ദിവസം നിങ്ങളുടെ ധാരണ ശരിയാവും.'
കഴിഞ്ഞ 33 വര്ഷമായി ദിവസവും കണ്ണാടിയില് നോക്കി ഞാന് ചോദിക്കുന്ന ചോദ്യം ഇതാണ്: 'ഇന്ന് എന്റെ അന്ത്യമാണെങ്കില് ഇന്ന് ചെയ്യാനുദ്ദേശിക്കുന്ന കാര്യങ്ങള് തന്നെയാണോ ഞാന് ചെയ്യുക?' കുറേ ദിവസം തുടര്ച്ചയായി 'അല്ല' എന്ന ഉത്തരമാണ് ലഭിക്കുന്നതെങ്കില് എനിക്ക് ഒരു മാറ്റം ആവശ്യമാണ്. മരണം അടുത്തിരിക്കുന്നു എന്ന ബോധമാണ് പല തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളും നടത്താന് എന്നെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നത്. കാരണം മരണത്തിന് മുന്നില് നിങ്ങളുടെ ഭയങ്ങളും ജയപരാജയങ്ങളും പ്രതീക്ഷകളും അഭിമാനവുമൊക്കെ അഴിഞ്ഞു വീഴുന്നു. മരണബോധമാണ് നഷ്ടബോധത്തിന്റെ കെണിയില് നിന്ന് എന്നെ രക്ഷപ്പെടുത്തുന്നത്, നിങ്ങള് നഗ്നനായിക്കഴിഞ്ഞു, നിങ്ങളുടെ ഹൃദയത്തിന്റെ വഴികളെ ഇനി പിന്തുടരാതിരിക്കുന്നതില് അര്ത്ഥമില്ല.
ഒരു കൊല്ലം മുമ്പ് എനിക്ക് ക്യാന്സറുണ്ടെന്ന് കണ്ടെത്തി. പാന്ക്രിയാറ്റിക്ക് ക്യാന്സര്. പാന്ക്രിയാസ് എന്താണെന്ന് പോലും എനിക്കറിയില്ലായിരുന്നു. ചികിത്സിച്ച് ഭേദപ്പെടുത്താനാവില്ല, ഡോക്ടര് പറഞ്ഞു. ആറുമാസത്തെ ആയുസ്സ് മാത്രമേയുള്ളൂ. എന്നോട് വീട്ടില് പോയി കാര്യങ്ങളൊക്കെ നേരെയാക്കിയ ശേഷം തിരിച്ചുവരാന് നിര്ദ്ദേശിച്ചു. മരിക്കാന് ഒരുങ്ങിക്കൊള്ളു, എന്നതിന് പകരമുള്ള ഡോക്ടര്മാരുടെ ഭാഷയാണത്. അര്ത്ഥം ഭാവിയുടെ വഴിയില് ഭാര്യയോടും മക്കളോടും നിങ്ങള് പറയുവാനാഗ്രഹിക്കുന്ന കാര്യങ്ങള് അടുത്ത കുറച്ചു മാസങ്ങള്ക്കുള്ളില് പറയുക എന്ന്. ഒരു തരം വിടവാങ്ങല് തന്നെ.
ഒരു ദിവസം മുഴുവന് ഞാന് രോഗവുമായി പൊരുത്തപ്പെടാന് ശ്രമിച്ചു.
വൈകുന്നേരം എന്നെ ബയോപ്സിക്ക് കൊണ്ടു പോയി. എന്ഡോസ്ക്കോപ്പ് തൊണ്ടയിലൂടെ കടത്തി വയറ്റിലൂടെ കുടലിലെത്തിച്ച് ഒരു സൂചി കൊണ്ട് പാന്ക്രിയാസിലെ മുഴയില് നിന്നും കുറെ കോശങ്ങള് എടുത്തു. എനിക്ക് ഉറങ്ങാനായി മരുന്ന് തന്നിരുന്നു. ഭാര്യ അടുത്തുണ്ട്. കോശങ്ങള് മൈക്രോസ്കോപ്പിലൂടെ പരിശോധിക്കുകയായിരുന്ന ഡോക്ടര് കരയാന് തുടങ്ങി. ഭേദപ്പെടുത്താവുന്ന അപൂര്വ്വം ക്യാന്സറാണ് അതെന്ന് കണ്ടെത്തിയതിന്റെ സന്തോഷക്കണ്ണീരായിരുന്നൂ അത്. എന്റെ ഓപ്പറേഷന് നടന്നു. ഞാന് രോഗവിമുക്തനായി. മരണം ഏറ്റവും അടുത്ത് വന്ന് നിന്ന സന്ദര്ഭമായിരുന്നു അത്. ഇത് പോലെ ഇനി കുറേ വര്ഷത്തേക്ക് മരണത്തെ അടുത്തറിയാനിടയില്ലയെന്ന് എനിക്ക് തോന്നുന്നു. അത് അതിജീവിച്ചതുകൊണ്ട് മരണം ജീവിതത്തിന്റെ ഉപയോഗപ്രദവും ബുദ്ധിപരവുമായ സങ്കല്പമാണെന്ന് ഞാന് ഉറപ്പിച്ച് പറയും.
ആരും മരിക്കാന് മോഹിക്കുന്നില്ല. സ്വര്ഗ്ഗത്തില് പോകാന് കൊതിക്കുന്നവര് പോലും പെട്ടെന്ന് മരിക്കാന് ഇഷ്ടപ്പെടില്ല. എന്നാലും മരണം നമ്മുടെ എല്ലാം അന്തിമവിധിയാണ്. അതില് നിന്നാരും രക്ഷപ്പെട്ടിട്ടില്ല, രക്ഷപ്പെടുകയുമില്ല. അത് അങ്ങനെ തന്നെ ആയിരിക്കണം. ജീവിതത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ കണ്ടുപിടുത്തമാകുന്നൂ മരണം. അത് ജീവിതത്തിലെ മാറ്റത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു, പഴയത്തിനെ മാറ്റി പുതിയതിന് വഴിയൊരുക്കുന്നു. ഇപ്പോള് നിങ്ങളാണ് പുതിയത്. എന്നാല് അല്പ കാലം കൊണ്ട് നിങ്ങള് തന്നെ പഴയതാവും, പുതിയതിന് വഴിമാറികൊടുക്കേണ്ടി വരും. ഞാന് അല്പം നാടകീയമായി അതില് ഖേദിക്കുന്നു. എന്ന് വെച്ച് അത് സത്യമല്ലാതാവില്ല.
സമയം കുറച്ചേയുള്ളു. മറ്റുള്ളവരുടെ ജീവിതം ജീവിക്കാതെ സ്വന്തം ജീവിതം നേരായ രീതിയില് ജീവിക്കുക. അന്യരുടെ ചിന്തയുടെ ഫലങ്ങള് നിങ്ങള് ഭക്ഷിക്കരുത്. ആ ശബ്ദപ്രളയത്തില് നിങ്ങളുടെ ഉള്ളില് നിന്ന് ഉയരുന്ന ശബ്ദങ്ങള് കേള്ക്കാതെ പോകരുത്.
ദി ഹോള് ഏര്ത്ത് കാറ്റലോഗ് എന്നൊരു പ്രസിദ്ധീകരണമുണ്ടായിരുന്നൂ എന്റെ ചെറുപ്പകാലത്ത്. ഞാനടങ്ങുന്ന ചെറുപ്പത്തിന്റെ ബൈബിളായിരുന്നു അത്. സ്റ്റേവാര്ട്ട് ബ്രാന്ഡ് എന്നൊരു വലിയ മനുഷ്യന് ജീവിതത്തെ കാവ്യാത്മകമായി അവതരിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് മെന്ലോ പാര്ക്കില് നിന്ന് ഇറക്കിയ പുസ്തകമായിരുന്നൂ അത്. കംപ്യൂട്ടറും ഡെസ്ക്ടോപ്പ് പബ്ലിഷിങ്ങും ഒന്നുമില്ലാത്ത 1960കളുടെ അവസാനം, ടൈപ്പ് റൈറ്ററും കത്രികയും പോളറോയ്ഡ് ക്യാമറയും മാത്രം ഉപയോഗിച്ച് പുറത്തിറക്കിയ കാറ്റലോഗ്. ഗൂഗിളിന്റെ പേരുപോലും കേള്ക്കാത്ത കാലത്ത് ഗൂഗിളിനെ പോലെ ചിട്ടയില് ക്രോഡീകരിച്ച് പേപ്പര്ബാക്കില് മുപ്പത്തഞ്ച് കൊല്ലം മുമ്പ് പുറത്തിറങ്ങിയിരുന്ന പുസ്തകം.
സ്റ്റേവാര്ട്ടും സുഹൃത്തുക്കളും ദി ഹോള് ഏര്ത്ത് കാറ്റലോഗ ിന്റെ ഒരു പാട് ലക്കങ്ങള് പുറത്തിറക്കിയിട്ടുണ്ട്. 1970ന്റെ പകുതിയോടെ ഞങ്ങളെ വിഷമപ്പെടുത്തി, ദി ഹോള് ഏര്ത്ത് കാറ്റലോഗ ിന്റെ അവസാന ലക്കമിറങ്ങി. ഞാന് അന്ന് നിങ്ങളുടെ പ്രായമായിരുന്നു. അതിന്റെ പുറംചട്ടയില് പ്രഭാതനേരത്തുള്ള ഒരു നാട്ടിന്പുറവഴിയുടെ മനോഹരമായ ചിത്രമാണ് കൊടുത്തിരുന്നത്.
താഴെ ഇങ്ങനെ എഴുതിയിട്ടുണ്ടായിരുന്നു: വിശന്നിരിക്കുക. വിഡ്ഢിയായിരിക്കുക.(Stay Hungry. Stay Foolish..)
അവസാനിപ്പിക്കുമ്പോള് അവര്ക്ക് ഞങ്ങളോട് പറയാനുണ്ടായിരുന്നത് അതായിരുന്നു.
ഞാന് സ്വയം ആഗ്രഹിക്കുന്നതും അതാണ്. പുതിയ കാര്യങ്ങള് ആഗ്രഹിക്കുന്ന നിങ്ങളോടും എനിക്ക് അതേ പറയാനുള്ളു. വിശപ്പുള്ളവനായിരിക്കുക. വിഡ്ഢിയായിരിക്കുക.''
No comments:
Post a Comment